ستارگان درخشان جوشقان ساوه

توسعه پایدار
نوشته عزیزمان علی اکبر قلیچ خانی

بخش اول :
باسلام
هر نامی نشاندهنده درک و دانایی نامگذار آن است .
وقتی عنوان کانون توسعه پایدار شهروندان روستای جوشقان را شنیدم زیاد جدی نگرفتمش گفتم شاید اتفاقی باشد . تا اینکه حسب دستور بزرگان در جلسه عمومی ۱۳ بهمن ماه مسجد موسی بن جعفر علیه السلام در جلسه عمومی کانون حاضر شدم. به تناسب مطالعات دانشگاهی و دغدغه های خودم با مفهوم توسعه و انواع و اقسام آن، آشنا هستم . خارج از بیان یک کلمه ای تعریف توسعه و معنای متناظر ساده آن،. نمی توان به راحتی فهم معنای توسعه پایدار کرد . برای درک برخی از مفاهیم در علوم مختلف باید با دایره المعارفی از تعاریف و پیش نیازهای گسترده آن آشنا باشی که توسعه نیز یکی از این کلمات است.
به جرات می توان گفت در قرن حاضر ، بزرگترین دغدغه اندیشمندان علوم اجتماعی و انسانی و سیاسی و اقتصادی ، سیاستمداران و رهبران بزرگ دنیا تحقق تعریف توسعه پایداردر جامعه خود می باشد
توان نویسندگان در قلمهای نازک آنهاست بنده قلم در دست دارم ولی نویسنده نیستم اما وظیفه خود می‌دانم که جهت تشکر از بزرگواران کانون توسعه پایدار شهروندان جوشقان ، سلسله مقالاتی در شرح مختصری از مفهوم توسعه، توسعه پایدار، توسعه روستایی ارائه نمایم تا همشهریان محترم جوشقانیان عزیز به عمق و درایت این عزیزان و قدم بلندی که می شود تحت لوای آن برای رسیدن به مفهوم بالاتری از درک زندگی فردی و اجتماعی رسید پی برده و برای اجرایی نمودن آن ، همه دست به دست هم دهیم .
در اهداف کانون توسعه پایدار شهروندان جوشقان، مفاهیم اصلی توسعه پایدار به روشنی و درستی اشاره شده و مدنظر قرار گرفته است . که در انتهای بحث و آشنایی با مفاهیم ذکر شده و مطالعه دوباره اهداف کانون به این نتیجه خواهیم رسید.
در آخر شاید پیشنهادهای خود را تقدیم نمایم تا بقدر ناچیز بنده هم در این جریان رفیع فکری و اجرایی مشارکت کرده باشم. ان شاء الله
+++
۱) مفهوم توسعه
در خصوص مفهوم توسعه تعاریف بسیاری ارائه شده است که به عنوان نمونه چندتایی را بیان می کنیم تا به گستردگی تعاریف و دغدغه اندیشمندان در خصوص تعریف توسعه بیشتر آشنا گردیم
توسعه در لغت به معنای رشد تدریجی در جهت پیشرفته‌ترشدن, قدرتمندترشدن و حتی بزرگ‌ترشدن است (فرهنگ لغات آکسفورد, ۲۰۰۱).
سازمان ملل، توسعه «Development» را چنین تعریف کرده است : فرآیندی که کوششهای مردم و دولت را برای بهبود اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر منطقه متحد کرده و مردم این مناطق را در زندگی یک ملت ترکیب نموده و آنها را به طور کامل برای مشارکت در پیشرفت ملی توانا سازد.
مایکل تودارو، توسعه را جریانی چند بعدی می داند که مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم و نهادهای ملی و نیز تسریع رشد اقتصادی، کاهش نابرابری و ریشه کن کردن فقر مطلق است .
پروفسور گولت توسعه را هم واقعیتی مادی و هم ذهنی می داند و می‌گوید: بر حسب توسعه، جامعه از طریق ترکیب فرایندهای اجتماعی ، اقتصادی و نهادی، وسایلی را برای به دست آوردن زندگی بهتر تأمین می‌کند.
میردال توسعه را عبارت از حرکت یک سیستم یکدست اجتماعی به سمت جلو می‌داند .
بروکفلید در تعریف توسعه می‌گوید: توسعه را باید برحسب پیشرفت به سوی اهداف رفاهی نظیر کاهش فقر, بیکاری و نابرابری تعریف کنیم.
جرالد میر توسعه را رشد اقتصادی توأم با تغییرات و تحولات فنی و ارزشی و نهادی دانسته است.
آرماتیاسن، با تأکید و توجه خاصی که بر عامل انسانی و سرمایه گذاری در منابع انسانی دارد، تفسیر ویژه ای از توسعه را ارائه می دهد. از نظر آرماتیاسن، توسعه عبارت است از، افزایش توانمندی ها و بهبود استحقاق ها. بنابراین اقداماتی که توانمندی های انسان را در ابعاد مختلف عمق و گسترش دهد، عوامل پیش برنده توسعه و اقداماتی که منجر به کاهش توانمندی های انسان گردد، عوامل بازدارنده توسعه محسوب می گردند.
در تعریفی دیگر «توسعه» را به مثابه درختی دانسته اند که ریشه آن را «فرهنگ» و غذای آن را «آموزش» و «سرمایه» تخصیص یافته به فعالیت های توسعه ای تشکیل می دهد. بر اساس این تعریف؛ تنه و شاخ و برگ درخت، «نظام مناسب اقتصادی» و میوه شیرین آن برطرف شدن فقر و محرومیت، حفظ استقلال و خودکفایی و تأمین اقتصادی ـ اجتماعی مردم است.
+++
و در یک جمله : توسعه، یعنی بهبود در وضعیت زندگی انسانها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، علمی و ….
همانطور که خواندید اصل مفهوم توسعه و بار انجام آن به دوش مردم می باشد مردمی که میخواهند در منطقه خود زندگی بهتری ایجاد نمایند. اگر این خواسته مردمی باشد و حرکت در این راستا اتفاق بیفتد دولتها خود را موظف و مکلف به حمایت می دانند .

برای این که زندگی بهتری داشته باشیم باید بدانیم که داریم چه می کنیم و به چه سمتی می خواهیم حرکت کنیم. اصل دانایی در خواستن

و حرکت کردن است که موجب پیشرفت می شود چیزی که الان به آن نایل شده ایم .همین بلوغ فکری و جمعی . باید از گذشتگان خود درس بگیریم و برای داشتن زندگی بهترخود و نسلهای بعد تلاش جمعی کنیم.
در متن کوتاهی که برای دعوت به جلسه کانون نوشتم ، عرض کردم که :
“به استناد فرمایش قران ، لازمه تغییر و اصلاح هر جامعه ای خواست و اراده مردم همان سرزمین است” ان الله لایغیّر ما بقوم حتی یغیّروا ما بانفسهم”.
خدا را شکر بلوغ اجتماعی مردمان سرزمین اباء و اجدادی مان در راستای حرکتی جمعی و اگاهانه به نقطه پیشرفت خودرسیده است تا بر اساس اجماع همه دوستداران سرزمین مادری ، خودمان جوشقان مسیر توسعه روستا و احیای فرهنگ اصیل سرزمین مان را داعیه دار و پرچمدار باشیم.
حضور تک تک شما عزیزان و مشارکت فکری و علمی و جمعی شما حتما اینده بسیار درخشانی را برای نسلهای اینده رقم خواهد زد تا با زنده نگه داشتن اداب و رسوم و حیات اجتماعی و اقتصادی روستای عزیزمان جوشقان عهد و امانت فرهنگی خود را به درستی به نسلهای بعد منتقل نماییم.”
چه متن دینی و چه متون علمی ، ما را به حضور و درک و فهم جمعی و اجتماعی جهت به بار نشستن اهداف کانون توسعه پایدار شهروندان جوشقان دعوت می کند. لطفا همه عزیزان مشارکت نمایند
در مقاله بعد به مفهوم توسعه پایدار می پردازیم تا به افق بلند دوستانی که نام کانون را توسعه پایدار گذاشته اند بیشتر پی ببریم و بهتر از قبل، همدل و همسو برای ساختن سرزمینی آبادتر دست به دست هم دهیم.

_
دانشمندانی که در بالا از آنها یاد شده از بزرگان حوزه علوم انسانی و اجتماعی هستند مثلا
+ پروفسور گولت (۱۹۳۱-۲۰۰۶) اقتصاددان فرانسوی است. زمینه‌¬ی اصلی کاریِ وی مبحث مهم توسعه¬‌ی انسانی بوده است. او مؤسس رشته¬ی علمی‌«اخلاق توسعه» است. او در این رشته به ارتباط بین اخلاق، ارزش¬های انسانی-اجتماعی و توسعه، برنامه¬‌ریزی و امثال آن می¬پردازد. گولت برای فهم ابعاد این موضوع مدت ۱۰ سال از عمر خود را در کشورهای مختلفی چون لبنان، برزیل، اسپانیا و الجزایر و… سپری کرده است. هم¬چنین در برنامه‌¬ریزی¬های توسعه¬¬‌ این دست از کشورها نیز همراهی و همکاری نموده است. نکته¬‌ی جالب توجه این است که وی برای نیل به اهداف جامعه‌¬شناختی خود برای مدتی به عنوان کارگر در کارخانه¬‌های این کشورها کار کرده است.
+ یا آرمارتیا سن که متولد ۱۹۳۳ ایالت بنگال هند می باشد.او در سال ۱۹۵۹ از دانشگاه کمبریج دکتری گرفت. و در سال ۱۹۹۸ برنده جایزه نوبل اقتصاد شد
آنچه شهرت آرماتیا سن را جهانی ساخته است و نام او را زبانزد دانش پژوهان علوم اجتماعی و اقتصادی نموده است، کتاب «توسعه به مثابه آزادی» است. این کتاب، بسیار مورد توجه محافل علمی و مجامع بین المللی قرار گرفته است. کوفی عنان، دبیر کل سابق سازمان ملل متحد، بیان می کند که: «…. نوشته های ایشان انقلابی در نظریه و عمل توسعه به وجود آورده است. سازمان ملل متحد در کارهای توسعه خود، از خرد، اندیشه و نظرات مفید پروفسور آمارتیا سن به طور گسترده بهره برده است.
ادامه دارد ……………..
با احترام
علی اکبر قلیچ خانی سایت غبار