موفقیت باغدار روستای جوشقان در تولید انگور با اجرای طرح فراز 🔸غلامعلی ولدخانی باغدار روستای جوشقان واقع در بخش نوبران شهرستان ساوه ، استان مرکزی با اجرای طرح فراز یا داربستی کردن انگور در سال اول با تولید ۱۵۰۰ کیلو انگور در هر هزار مترمربع باغ رکوردی جدیدی در باغداری به جای گذاشته است. 🔹 این باغدار نمونه تاکنون و در سال های گذشته با اجرای طرح های ابداعی آبیاری در باغ خود، توانسته در کنار افزایش عملکرد محصول خود در واحد سطح، میزان مصرف آب را به میزان ۵۰ درصد نسبت به روش رایج کاهش دهد هدف این باغدار ترویج طرح فراز ، کاهش مصرف آب و افزایش تولید انگور و الگو سازی برای سایر باغداران می باشد. 📸توسط(محمد شریعت بهادری)
حکیم تیلیمخان از شعرای ترکیسرای بوده است. محل تولد وی روستای مرغِئی در منطقۀ مزلقان چای ساوه (بخش نوبران) است و درسالهای ۱۱۳۶-۱۲۰۹ هجری شمسی میزیسته است. تیلیم در اصل ترکمن بوده و خانوادۀ وی در زمان نادرشاه مجبور به کوچ به منطقۀ ساوه شدهاند. حکیم تیلیم خان مشاهیر ومفاخر ادبی شهرستان ساوه فراوانند وهرکس به نوعی با آنها آشنا است یکی از ایشان حکیم تیلیم خان شاعرتوانای ترکی سرا می باشد.تیلیم خان دربین ترک زبانان ساوه،همدان،قزوین و آذربایجان کاملا” معروف و آشنااست. زبان ترکی رایج درشهرستان ساوه شاخه ای از ترکی آذربایجانی می باشد که به گویشهای همدان،قزوین،اسدآباد،زنجان،تیکان تپه وشاهین دژ بسیارنزدیک است. حکیم تیلیم خان درسالهای۱۲۰۹-۱۱۳۶ هجری شمسی می زیسته است.محل تولد وی روستای«مرغئی »(مراغه)ازمنطقه مزلقان چای ساوه می باشد.این روستا درتقسیمات فعلی کشوری جزءبخش نوبران است. اولکه میز«ایراق»دیرشهریمیز ساوا مزلقان چاییندان گوتور دوم هاوا عاشیقلار دردینه ائیلرداوا من طبیبم هیندوستاندان
بیلنلربیلسین لرمن تیلیم خانام بیلمه بنلربیلسین ، گووهرم،کانام مرغئی ساکینی،اصلی تورکمانام گزه،گزه بو جهاندان گلیرم نام پدرتیلیم خان تیمور خان ونام پدربزرگش قاراخان می باشد.پسرانش به نامهای: ۱-ابوالقاسم بگ 2-غلامحسین بگ 3-شکرالله بگ بوده اند.نام یکی از دخترانش زرافشان ونام دختردیگرش مشخص نیست.همسرش مختومه خانم خواهرکوچکتر مهری خانم دختر حاجی محمدرضا خان بوده است. که تیلیم دل درگرو عشق مهری نهاد ولی مهری با شخصی به نام صفی ا…خان که ازمقامات بلندپایه نظامی بوده ازدواج کرده وبه شیراز می رود.تیلیم درپی عشق خود به شیراز رفته و در آنجا به نجاری ومنبت کاری مشغول می شود وپس از مدتی به دیار خود بازگشته وبا مختومه خانم ازدواج می کند. تیلیم در اصل ترکمن بوده که در زمان نادرشاه به منطقه ساوه کوچانده شده بودند پدرش تبعیدشده است برخی او را آذربایجانی می دانند اما نامهای پدران وی او را بیشتر به ترکمن بودن نزدیک کرده است هرچه است وی جزو ایل بغدادی (شاهسون نبوده)بلکه درمجاورت آنها می زیسته است. عاشق شدن تیلیم برطبق فرهنگ ادبیات شفاهی مردم ایل شاهسون (بغدادی ) است که درروایتهایی مبنی بربه خواب دیدن معصومین(ع)ویاتکه نانی از حضرت علی (ع) گرفتن به خواب آمدن ائمه اطهارواینگونه روایات. آنها را حالت روحانی دست می داده واز آن پس دل درگرو عشق مجازی داده که نهایت به عشق حقیقی می رسند. کلمه تیلیم درکتاب«دیوان لغات الترک»محمود کاشغری آمده از کلمه های اصیل ترکی وبه معنی:زیاد،تمام،کامل،همیشه و با پایه واساس می باشد. تیلیم خان درسن هفتادوپنج سالگی درروستای مرغئی وفات نموده و درهمان جادفن می گردد.قبروی درقبرستان همان روستا واقع است. تیلیم خان عارف مسلک بوده وضمن آشنایی با فنون وادبیات ترک وفارسی،به علوم اسلامی وقرآنی تسلط کامل داشته است.وی با آثار شاعران قبل از خود نیزآشنا بوده وبراشعار آنان نظیره نوشته است.شعرایی که تیلیم خان از اشعار آنان درشعرش به انحاء مختلف استفاده کرده می توان به شاعران ذیل اشاره کرد. ۱-محمدفضولی (قرن ۹ هجری)۲-عمادالدین نسیمی(قرن ۸ هجری)۳-ملاپناه واقف۴-شاه اسماعیل ختایی صفوی۵-مختوم قلی فراغی شاعربزرگ ترکمن۶-تیکمه داشلی خسته قاسم،تیلیم خان با اشعار حافظ وسعدی نیز کاملا” آشنابوده است ودر آثار خود از ادبیات شفاهی وفولکلورغنی ترکان(مخصوصا” منطقه ساوه وهمدان) استفاده های فراوانی بوده است.مانند امثال حکم،گفتارنیاکان،قصه ها،داستانها،اصطلاحات رایج درزبان مردم و… هرمصلحت اولسا ائلینن گرک مثلدیربو،بیرگولونن یاز اولماز وی علاوه برادبیات ترکی برادبیات عرب وفارسی تسلط کافی داشته واشعاری نیز به این زبانها سروده است. ایگید اودور اهل-عیرفان یانیندا دمادم قاتمایا،وئره بیردم گوش سوروشسالار اصول-دین نئچه دیر عرب خمس وفارسی پنج وتور کوبئش اشعاربه جا مانده از تیلیم خان حاکی از آن است که بیشتر اشعارش دارای مفهوم مذهبی،اجتماعی،سیاسی،پندواندرز وحکمت می باشد. اشعاروآثارتیلیم خان بسیارزیاد بوده ولی متاسفانه درقالب کتاب ودیوان تدوین نشده بود که اخیرا”محقق محترم آقای اسدالله امیری با راهنمایی وهمکاری آقای دکتر گونئیلی اقدام به گردآوری وچاپ اولین جلدکتاب تیلیم خان با عنوان«حکیم تیلیم خان دیوانی» اقدام نموده ودردسترس علاقه مندان می باشد.با سپاس فراوان از این عزیزان.(یاشاسین تیلیم معرفلری) محبت اولمایان یئرده باغ و گولشنی نئیلیرسن؟ بیرباهارکی خزان اولسون باغ وبوستانی نئیلیرسن تیلیم دئیربوزمانا دونیا قالماز سولئیمانا قازاندیغین وئرایمانا ایمانسیز جانی نئیلیر سن؟ هنگامه حیدری